Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2010

Αγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και Βαπτιστής

Τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, τον «εν γεννητοίς γυναικών μείζονα» τον μεγαλύτερο σε αξία από όλους τους άλλους προφήτες, γέννησε η ηλικιωμένη και στείρα Ελισάβετ. Αξιοθαύμαστη φάνηκε και η όγδοη ημέρα της περιτομής, στα ονομαστήρια του παιδιού. Ο πατέρας του που τον ρωτούσαν με νεύματα, διότι δεν μπορούσε να μιλήσει, ζήτησε πινακίδιο και έγραψε, «Ιωάννης εστι το όνομα αυτού».Και αμέσως λύθηκε η γλώσσα του από τον εννεάμηνο δεσμό και φωτισμένος από το Πνεύμα το Άγιο άρχισε να ψάλλει τη β’ Ωδή της Νέας Διαθήκης δοξάζοντας το Θεό του Ισραήλ, ο οποίος πραγματοποίησε τις υποσχέσεις του, επισκέφτηκε και εξαπέστειλε το φως το σωτήριο «τοις εν σκότει και σκιά θανάτου καθημένοις». Και προς το νεογέννητο παιδί του, αποκαλύπτει την προφητική αποστολή του λέγοντας: «Και συ, παιδίον, προφήτης υψίστου κληθήση, προπορεύση γαρ προ προσώπου Κυρίου ετοιμάσαι οδούς αυτού». Ο μικρός Ιωάννης, του οποίου το όνομα είναι συνώνυμο της χαράς και των θείων χαρισμάτων, μεγάλωνε και «εκραταιούτο πνεύματι και ην εν ταις ερήμοις» (έτσι διέφυγε τη σφαγή του Ηρώδη). Ο Τίμιος Πρόδρομος είναι ο «άγγελος», δηλαδή ο «αγγελιοφόρος», ο οποίος στάλθηκε για να προετοιμάσει το δρόμο του Κυρίου. Κι άλλοι προφήτες μίλησαν για τον Μεσσία. Ο Τίμιος Πρόδρομος όμως είναι ο τελευταίος, ο μεγαλύτερος και σεβασμιότερος. Όπως λέει ο άγιος Κύριλλος ο Ιεροσολύμων «ο μέγιστος μεν εν προφήταις, αρχηγός δε της καινής διαθήκης, και τρόπον τινά συνάπτων αμφοτέρας εν αυτώ τας διαθήκας, παλαιά τε και καινήν» Δεν κήρυξε απλώς το Χριστό, αξιώθηκε να τον δείξει στα πλήθη, να Τον βαπτίσει και να Τον κηρύξει στον κόσμο των νεκρών. Τέλος, υπερασπίζοντας το νόμο του Κυρίου και την αλήθεια του έχυσε ακόμα και το αίμα του. Η θέση του Τιμίου Προδρόμου στην Εκκλησία είναι τιμητική. Στις δεήσεις και τις προσευχές της αναφέρεται μετά τη Μητέρα του Κυρίου. Η Εκκλησία έχει αφιερωμένη μια μέρα της εβδομάδας, την Τρίτη, εξολοκλήρου σ’ αυτόν. Η εορτή του Ιωάννου του Προδρόμου στις 7 Ιανουαρίου, για τον οποίο ο Κύριος είπε ότι κανείς άνθρωπος δε στάθηκε μεγαλύτερός του, καθιερώθηκε τον 5ομ.Χ. αιώνα. Η σύλληψή του εορτάζεται στις 23 Σεπτεμβρίου, έξι μήνες πριν από τον Ευαγγελισμό, η γέννησή του στις 24 Ιουνίου, έξι μήνες πριν από τα Χριστούγεννα και η μνήμη του θανάτου του στις 29 Αυγούστου. Α’ & Β’ Εύρεση της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Η πρώτη εύρεση έγινε στη Μαχαιρούνται, γύρω από το χώρο που ήταν το ανάκτορο του Ηρώδη. Αφού η Ηρωδιάδα πήρε την αποτρόπαια ευχαρίστηση να δει επί πίνακι την αιμόφυρτη κεφαλή του γενναίου προμάχου της ηθικής και της αλήθειας, διέταξε να τη θάψουν σ’ ένα μέρος εκεί κοντά. Στον τόπο εκείνο έμεινε θαμμένη, ώσπου την ανακάλυψαν δύο μοναχοί από την Ανατολή, στους οποίους επανειλημμένα φάνηκε σε όνειρο ο Πρόδρομος. Μετά όμως το θάνατο των μοναχών αυτών, από χέρι σε χέρι χάθηκε. Βρέθηκε πάλι επί αυτοκράτορα Ουαλεντινιανού. Όπως βλέπουμε, των επιφανών ανθρώπων του μηνύματος του Ευαγγελίου, όχι μόνο οι ψυχές δεν χάνονται και πηγαίνουν εκεί που η ουράνια δόξα τις καλεί, αλλά ο Κύριός μας ούτε τα κόκκαλα των σωμάτων τους δεν αφήνει να χαθούν. Διότι με την αγία ζωή τους αγίασαν ακόμη και αυτή την ύλη του σώματος, που πρέπει να είναι το καθαρότατο δοχείο της ψυχής. Απολυτίκιο Εκ γης ανατείλασα η του Προδρόμου κεφαλή ακτίνας αφίησι της αφθαρσίας πιστοίς των ιάσεων. άνωθεν συναθροίζει την πληθύν των αγγέλων, κάτωθεν συγκαλείται, την ανθρώπων τα γένη, ομόφωνον αναπέμψαι δόξαν Χριστώ τω Θεώ. Η τρίτη εύρεση της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου Την πρώτη και δεύτερη εύρεσή της εορτάζει η Εκκλησία στις 24 Φεβρουαρίου. Η τιμία κεφαλή του Βαπτιστή Ιωάννη (που στο μεταξύ είχε χαθεί και πάλι), ενώ ήταν πολλά χρόνια κρυμμένη, τώρα φάνηκε μέσα στη γη, όπως διακρίνεται ο χρυσός από τα άλλα κοινά μέταλλα. Όμως δεν ήταν κλεισμένη μέσα σε ειδική στάμνα όπως πρώτα, αλλά βρισκόταν μέσα σε αργυρό αγγείο και σε τόπο ιερό. Η εύρεση αυτή έγινε από κάποιον ιερέα στα Κόμανα της Καππαδοκίας. Από εκεί μετακόμισαν το ιερό λείψανο στην Κωνσταντινούπολη, όπου η υποδοχή έγινε με μεγάλη επισημότητα. Ο τότε πιστότατος βασιλιάς και ο Πατριάρχης, με όλο τον ορθόδοξο λαό, υποδέχθηκαν με πολλή χαρά την τιμία κεφαλή του Προδρόμου. Έπειτα με ευλάβεια την προσκύνησαν και την τοποθέτησαν σε τόπο ιερό. Έτσι επαληθεύεται ο λόγος του ψαλμωδού Δαυΐδ, «Ο Κύριος φυλάσσει όλα τα οστά των δικαίων και ούτε ένα από αυτά δεν θα συντριβεί». Η Εκκλησία εορτάζει την Τρίτη εύρεση της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου στις 25 Μαΐου. Απολυτίκιο Ως θείον θησαύρισμα εγκεκρυμμένον τη γη, Χριστός απεκάλυψε την Κεφαλήν σου ημίν, Προφήτα και Πρόδρομε. πάντες ουν συνελθόντες, εν τη ταύτη ευρέσει, άσμασι θεηγόροις τον Σωτήρα υμνούμεν, τον σώζοντα ημάς εκ φθοράς ταις ικεσίαις σου.